به سـر باید دویـد

تبیین عناصر علمی-دینی اقتصاد مقاومتی بر اساس زندگانی امام حسین علیه السلام

مهدی عنایت زاده؛

هر یک از ائمه ­معصومین ^{(علیهم­ السلام)} به عنوان الگویی مفید برای بشریت هستند. و می­توان از آنها برای تمام اعصار و امصار استفاده نمود. (چرا که علوم آنها به صورت وحی و لدنّی است و متصّل به ذات باری تعالی است و یک علوم سرمدی است؛) از طرفی؛ امام حسین ^ع به عنوان جزئی از اهل­ البیت^ع میتواند در مسئله اقتصادی در آنجائی که مربوط به هدایت جامعه بشری است کمک حال ما باشد و می­توان با توجه به بررسی­ های صورت گرفته شده، در مسئله روز اقتصادی (مانند اقتصاد مقاومتی) نیز از حضرت ایشان بهره برد؛

.... امکان الگوگیری از امام حسین در مسئله اقتصادی:

طرح این بحث ضرورت دارد: برای اثباتِ امکان الگوگیری از امام حسین می­توان با بیان چند مقدمه به نتیجه دست یافت و مدعا خود را به اثبات رسانیم: از آنجائی که دین اسلام یک دین دائمی و ماندنی و جهانی است، باید برای ماندن خود و هدایت بشریت هزینه ­ای کند؛ تا برای تمام زمان­ها مفید باشد؛ [سیاست­های کلی اقتصادی را ارائه دهد]

1- یکی از هزینه­ هایی که برای ماندن خود و هدایت بشریت کرده، "ارائه الگو" می­باشد. که ما (در مذهب شیعه)، از آن تعبیر به «اهل­ البیت» می­نمائیم؛ که معدن علم­اند؛^[1]

2- هر یک از ائمه ­معصومین ^{(علیهم ­السلام)} به عنوان الگوی مفید برای بشریت هستند.^[2] و می­توان از آنها برای تمام اعصار و امصار استفاده نمود. (چرا که علوم آنها به صورت وحی و لدنّی است و متصّل به ذات باری تعالی است و یک علوم سرمدی است؛)^[3]

3- از طرفی؛ امام حسین به عنوان جزئی از اهل­ البیت محسوب می­شوند. و هر حکمی که برای همه اهل ­البیت صادر می­شود (مانند الگو بودن برای تمام زمان­ها) برای ایشان نیز صادق است؛

4- پس علم و دانش امام حسین^[4] در مسئله اقتصادی در آنجائی که مربوط به هدایت جامعه بشری و انسان­ها می­باشد، قابل استفاده است.^[5]

5- بنابراین می­توان با توجه به بررسی­ های صورت گرفته شده، در مسئله روز اقتصادی (مانند اقتصاد مقاومتی)^[6]  نیز از حضرت ایشان بهره برد؛^[7]

.... تشریح عناصر عمده علمی فکریِ اقتصاد مقاومتی و وظائف ملت:^[8]

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، به عناصر متعددی برای اقتصاد مقاومتی به لحاظ علمی دینی؛ برخورد نمودیم. لکن در این موقعیت، به عناصر و موادّی که مربوط به بحث ما می­باشد، می­پردازیم؛^[9]

این مباحث؛ بیشتر مربوط به مسائل سیاسی دینی است تا اقتصادی؛ و لذا باید از بُعد عمیق و وسیعی در آن دقت شود؛

.... عنصر اوّل: مسئله دانش ­بنیان بودن است:

دانش­ بنیان بودن^[10] یعنی تکیه به علم و دانش موجود، برای مقابله با هجمه دشمن، و نوآوری­ های علمی و تکنولوژی؛ همچنان که خدای متعال نیز، ابتداء آیاتی مربوط به دانش و فکر را نازل فرمود و دستور داد با فکر مردم کار شود. و سپس آیات­ الاحکام را تشریح نمود؛ ^[11]

به همین شکل، اگر امام حسین^ع نیروهای فکری داشتند که ممکن بود، بر روی دانش عقلی آنها تمرکز ­نمود و از طرفی هم اگر دارای اقتصاد مقاوم بودند؛^[12] و همچنین اگر دشمنان اهل­ البیت روی اصحاب خود سرمایه­ گذاری نمی ­نمودند، و بر روی فکرهای آنها کار نمی­کردند؛ وضعیتی که در کربلاء پیش آمد؛^[13]  امروزه سخنی از آن در میان نبود؛^[14] و لذا دشمن ابتدا بر روی فکر یارانش کار کرد و پرورشش داد؛ تا توانستند امام و خانواده و اصحابش را در محاصره قرار دهند؛

بدانید که فقهای ما چقدر زحمت می­ کشند تا بتوانند حکمی را برای مبانی و مسائل استخراج کنند؛ [نمونه: کلاس­های خارج حوزه] مثلا: برای یک بحث دیپلماسی؛ 4-5 ساعت یک حدیث را بررسی کردیم؛ لذا جای خالی فکر نوین در حوزه و دانشگاه؛ خالی است؛ از آن طرف نیز اساتید غربی در مبانی بسیار کم بهره اند. (مانند: استاد آلمانی)

لذا دشمنِ امام حسین برای آنکه مانع حرکت امام شود، مانع حرکت فکری جامعه شد. که تاثیر منفی خود را گذاشت؛ و آنها را به لحاظ اقتصادی و لُجِستیک و جنگی، شکست دادند؛ و لذا دشمن آن نقطه ضعف را شناسائی نمود و ضربه خود را زد؛ ^[15]

اگر به مسئله دانش ­بنیان بودن و پردازش­ های علمی- فناوری نپردازیم، روزی باید بجای پرداختن به «اقتصاد مقاومتی» به مسئله «مقاومت اقتصادی» و «اقتصاد ریاضتی» بپردازیم؛ که این ضربه سهمگینی است به پیکره نظام اسلامی و مردم؛

مرکزی وجود دارد در انگلیس به نام «send the light»  که هدف اصلی آن انتشار کتاب ­های مسیحی به سراسر جهان است؛ حال چرا ما این کارهای جهانی را با فکر در آثار عریق و عمیق خود نداشته باشیم؛ ^[16]

لذا اشکال نشود که چرا امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، اینقدر به مسئله اقتصادی تاکید داشته و دارند؟ زیرا در درون مسئله اقتصاد مقاومتی [چون یک اقتصاد اسلامی است]، مسائل فرهنگی، دینی؛ نظامی، و ... نهفته است. (چرا که اقتصاد مقاومتی با اقتصاد کارکردگرائی؛ کینزی؛ کلاسیک و... فرق دارد. و یک اقتصاد ابزاری است، نه غائی،) و در حقیقت، کوثر است نه تکاثر.^[17]

پس مراقب باشیم به رهبری و مردم ضربه ­ای وارد نکنیم؛ و هر ضربه ­ای به رهبری نظام و مردم، ضربه به خودمان است. که به نفع دشمن است؛^[18] (پس همه ما مسئولیم)؛ 

.... عنصر دوّم: مسئله مبارزه با لیبرالیسم در دین است:

اگر به کتاب­ های فلسفه غرب، که جزء منابع اصلی نگاه­ های لیبرالی است، تامّل کنیم و به دقت؛ با آن کتاب­ ها مواجه شویم، به نکاتی بر می­خوریم که خاصیت لیبرالیسم در دین را برای ما روشن می­ سازد، که از مهم­ترین آن عناصر تشکیل دهنده، مسئله دین­ زدائی و دینِ زبانی است؛^[19]

لیبرالیسم در دین؛ ^{[یعنی رهایی بی قید و بند]} انسان را محور همه چیز می­ داند و او را از اختیار مطلق و عنانی آزادی بهره ­مند کرده که نتیجه آن فقر و بیکاری در جامعه است؛

امام حسین^ع خطاب به مردم فرمودند: فَإِنِّی لا أَرَى الْمَوْتَ إِلا سَعَادَةً وَ لا الْحَیَاةَ مَعَ الظَّالِمِینَ إِلا بَرَماً إِنَّ النَّاسَ‏ عَبِیدُ الدُّنْیَا وَ الدِّینُ لَعْقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ‏ یَحُوطُونَهُ مَا دَرَّتْ مَعَایِشُهُمْ فَإِذَا مُحِّصُوا بِالْبَلاءِ قَلَّ الدَّیَّانُونَ؛^[20]

بنابر آنچه بیان داشتیم اقتصاد مقاومتی قبل از آنکه یک مسئله اقتصادی باشد، یک مسئله فرهنگی دینی است و لذا امام در تحلیل شان درباره مردم فرمودند: «فَقَدْ مُلِئَتْ‏ بُطُونُکُمْ‏ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِکُمْ؛ وَیْلَکُمْ»^[21]

لذا دینی که در آن مسئله اقتصاد عمومی رعایت نشود، آن دینداری هیچ بدرد نمی­خورد (علی نحو سالبة­ کلیة)؛ (قبل از آنکه اقتصاد ایران یک امر مادی و اقتصادی باشد، یک امر فرهنگی و دینی است؛)

لیبرالیسم در دین آن است که به اسم مسلمان باشیم؛ ولی وظائف اقتصادی دینی خود را اداء نکنیم؛ (مانند خمس، زکات؛ صدقه؛ کمک به فقراء) این یعنی ظالم بودن؛ در حالی که امام حسین^ع نه ظالم بودند و نه مُنظلم؛ / البته برخی ساختن مسجد را تخریب کردند! نخیر اشتباه است؛

به همین شکل، به کارگزاران زمان امام  و مسئولین آن زمان دقت کنیم؛ و درس بگیریم؛ که اگر ما هم اهل اسراف باشیم، عاقبت خوشی نداریم و هر آینه در حال فروپاشی خواهیم بود؛^[22]

حضرت امیر^ع سخنی دارند که امام حسین^ع در پی مبارزه با آن تفکری بوده و قیام نموده ­اند که حضرت ^{(علیه­السلام)} از آن ترس داشتند و آن سخن و آماج مبارزاتی، اینکه: «لَکِنَّنِی آسَى أَنْ یَلِیَ [هَذِهِ الْأُمَّةَ] أَمْرَ هَذِهِ الْأُمَّةِ سُفَهَاؤُهَا وَ فُجَّارُهَا فَیَتَّخِذُوا مَالَ‏ اللَّهِ‏ دُوَلاً وَ عِبَادَهُ خَوَلاً وَ الصَّالِحِینَ حَرْباً وَ الْفَاسِقِینَ حِزْباً فَإِنَّ مِنْهُمُ الَّذِی قَدْ شَرِبَ فِیکُمُ الْحَرَام‏»^[23] و در نسخه دیگر آمده: «و دِینَ اللهِ دَخلاً» (یعنی دین الهی را بازیچه دست خودشان می­ گیرند؛)

آیت­ الله ­جوادی­ آملی: مردم مصر می­گفتند: رهبری به نام علی ^{(علیه­السلام)} داریم و استانداری به نام مالک؛ اما با این حال سقوط کردند و شکست خوردند؛ چرا؟ زیرا آگاهی و زمانه ­شناسی و وظیفه ­شناسی نداشتند؛

با یکی از پژوهشگران رشته هنر؛ به نام خانم ملیسانده بیزوری (از دانشگاه اِکس مَارکسِی فرانسه) دیداری داشتیم؛ یکی از نکات مهمی که ایشان افزوده­ اند و مربوط به بحث خودمان هم هست، مسئله نوع نگاه به یک چیز است؛ که همان ساختار است که یک هویتی را ایجاد می­کند؛ و لذا نگاه سکولار؛ اثر سکولاریسم دارد/ نگاه مارکسی، اثر مارکسیستی دارد؛

امام خمینی ^{(رحمة الله علیه)}: ما از شرّ رضا خان و محمد رضا خلاص‏ شدیم‏، لکن از شرّ تربیت ‏یافتگان غرب و شرق به این‏ زودی ها نجات نخواهیم یافت. اینان برپادارندگان سلطه ابرقدرتها هستند و سر سپردگانى مى‏ باشند که با هیچ منطقى خلع سلاح نمى‏ شوند. ^[24]

لذا شما مردم در بحث انتخاب و تعیین فردی که به عنوان یک مسئول خود را معرفی می ­کند؛ باید آگاهی لازم و کافی را داشته باشید؛ و با اهل خُبره [نه افرادی که دنبال حزب بازی هستند] مشورت کنید؛

.... عنصر سوّم: مسئله مبارزه با نفوذ  است

با توجه به اسناد تاریخی در کتاب­ های علوم سیاسی، جامعه ­شناسی، می­توان به یکسری نکاتی مبنی بر تکنولوژی منهای دین، بدست آورد. که آن هم مسئله نفوذ است در دین ملت­ ها و آن هم با تبلیغات صورت می گیرد؛ دشمن نیز؛ ائمه را خارجی می­دانست- این کار را با وسیله تبلیغات روز انجام داده؛ دشمن به دنبال ظلم است که ما را منظلم کند؛

امام حسین^ع در ظهر عاشوراء به امام سجاد این سخن را فرمودند: آنها (یزیدیان) مصداق این آیه قرآن اند: اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُولئِکَ حِزْبُ الشَّیْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُون سوره مبارکه مجادله آیه 19 ^[25]

باز هم در این بخش می­توان از این جمله­ ای که در قسمت دوم بهره بردیم؛ استفاده نمود و آن اینکه: حضرت امیر سخنی دارند که امام حسین در پی مبارزه با آن تفکری بوده و قیام نموده­اند که حضرت از آن ترس داشتند و آن سخن و آماج مبارزاتی، اینکه: «لَکِنَّنِی آسَى أَنْ یَلِیَ [هَذِهِ الْأُمَّةَ] أَمْرَ هَذِهِ الْأُمَّةِ سُفَهَاؤُهَا وَ فُجَّارُهَا فَیَتَّخِذُوا مَالَ‏ اللَّهِ‏ دُوَلاً وَ عِبَادَهُ خَوَلاً وَ الصَّالِحِینَ حَرْباً وَ الْفَاسِقِینَ حِزْباً فَإِنَّ مِنْهُمُ الَّذِی قَدْ شَرِبَ فِیکُمُ الْحَرَام‏»^[26]

شاید علی الظاهر، به مردم نگویند شما بردگان و بندگان ما هستید؛ اما عملاً چنین عمل می­ کنند؛ و در ابتداء اسلام در زمان بنی امیه و بنی العباس چنین بوده است؛ امروزه هم برخی به دنبال این نوع تفکر هستند؛ [آگاه باشید]

مسئله نفوذ از سال 1394 تا حال بیش از 80 مرتبه از کلام مقام معظم رهبری صادر شده است، بترسید از سران قوایی که رفیقِ دشمن­ اند و دشمنِ دوست؛

دشمن به دنبال از بین بردن و جلوگیری از آگاهی است (رفع و دفع)؛ باید علاوه بر داشتن عقل تحصیلی؛ عقل اشراقی نیز داشت؛

یقین داشته باشیم؛ وضع اقتصادی و فرهنگی کشور در مقایسه با بین­ الملل؛ اینترمستیک [مرکب از اینترنشنال و دیمِستِیک] است که امور داخلی و خارجی از هم منفک نیستند و کاملاً به هم در ربط داشتن؛ مربوط ­اند؛

اینکه عرض می ­کنیم؛ وضع اقتصادی و فرهنگی کشور؛ در مقایسه با بین­ الملل؛ یک حالت اینترمستیک دارد؛ نمونه­ های فراوانی در این مسئله کمک­یار سخن ماست:

1- بالغ بر 200 مرکز امریکائی یهودی در اختیار جمعی از اندیشمندان غربی است که می­توان از فرانسیس فوکویاما؛ پاتریک کلاوسون؛ ساموئل هانتینگتون؛ نام برد که در پی تحقیق بر روی براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران هستند؛

2- به دنبال نفوذ و فتنه جدید هستند که لااقل 70 مجتهد این پروژه را به عهده دارند که این نفوذ مسئله؛ روحانیت منهای اسلام است؛ این نوع حرکت­های ضد دینی براساس سخنرانی همان آقایانی است که نامشان را در بالا آورده­ام می باشد، که در کنفرانس­هایی علیه شیعه این اقدامات را پیریزی کرده­اند؛

3- در این اقدامات در پی برقراری استراتژی امریکا هستند که به گفته خود آقای فوکویاما؛ باید این بال سرخ شیعه (که بر گرفته از عاشوراء و ولایت­پذیری است) را بزنیم [که همان ولایت فقیه است]؛ تا آن هدف تامین شود؛

4- بعد از این در پی تامین پروژه 20-20 هستند [سال 2020] که نام آن را موج سوم نهاده­اند که بعد از فتنه 78 و 88؛ منتظر سال 1398 هستند؛ که پروژه مبتنی بر هدفگیری اقتصادی؛ اجتماعی؛ سیاسی؛ و فرهنگی است؛ که به گفته آقای ساموئل هانتینگتون؛ همان بلائی که بر سر شوروی آوردیم؛ باید بر سر ایران هم وارد کنیم. که همان «استراتژی نهنگ تایگر شات» می باشد؛

5- لذا رهبری در سفرشان به قم؛ به این نکته هشدار دادند که: تِز انقلاب از قم بر آمد و الآن آنتی تِز آن هم از قم به دست کارشناسان ایرانی می­باشد؛

برخی بر این باور هستند که اصلا و راساً اقتصاد مقاومتی امکان پذیر نیست، این یعنی نفوذ در نگاه و فکر افراد؛^[27]

با توجه به نفوذ جهان خواران غربی [مانند: آیپاک]^[28] باید به فکر اقتصاد و منافع درونی باشیم، که بخشی از آن هم به عهده خود ما مردم هست؛ (ما هم با اقتصاد خود؛ اسلام را کمک کنیم) = و در واقع با نفوذ مقابله کنیم؛

یکی از اهداف بزرگ صهیونیسم مسیحی، تخریب چهره اسلام و ... است؛ به همین منظور در پی تنفّر از اعراب عموماً به پاکسازی قومی از فلسطینیان و شیطانی خواندن اسلام منجر شده است؛ در جمله­ ای هدف خود را اینگونه بیان می­کند: «Demonisation of Islam» که در واقع؛ همان خوی اسلام هراسی را در بین ملت های جهان، شیوع می­ دهند؛ ^[29]

.... نتیجه ­گیری:

بنابراین از امام حسین (علیه­السلام) می­توان در مسئله اقتصادی (و لو با واسطه مقدمات) الگو گرفت؛ و در مورد مسائل اقتصادی روز (مانند اقتصاد مقاومتی)؛ عناصری را از زندگی آن بزرگوار می­توان آموخت که مربوط به بحث اقتصادی است که جنبه هدایتی دارد و امر معاد و معاش را مربوط می ­باشد؛

یکسری وظائفی به عهده خود ماست؛ که با در نظر گرفتن حیات فکری سیاسی امام حسین ^{(علیه­السلام)} باید آنها را الگویی دانست برای اقتصاد مقاومتی که در هر عصری برای خود ما و کشور ما مفید است؛